afb: snapshot (Archeologisch Museum, Siracusa)

 

 

> bijlage 1 - Eerste wacht 1 - Somnus (Palinurus)

< terug naar De K van Skylla

< terug naar hoofdmenu

 

> www.webopera.nl

Dagwacht 4   TARTAROS

 

SKYLLA (HEKATE-KRATAIIS)

Nu is het de beurt aan de optie die ervan uitgaat dat Palinurus pas na verloop van drie dagen en nog wat omgekomen is en dat dit op de hoogte van het uiterste zuiden van Italië, vlak voor of tijdens zijn oversteek naar Sicilië moet zijn gebeurd. We hebben het erover gehad dat zich daar het beruchte duo Skylla en Charybdis bevond, bij wie je ver uit de buurt moest blijven. Van de redenen waarom hebben we al een voorproef gehad, maar er is nog het een en ander dat over hun gezegd moet worden, nu ik Palinurus toch wel heel dicht bij hen in de buurt zie komen. Ik begin met Skylla omdat ik vermoed dat hij uiteindelijk bij haar terecht is gekomen (…).
Skylla is, zoals we eerder hebben gezien, een afschuwelijk vrouwelijk monster. Alles is afstotend aan haar - behalve haar prachtige borsten en haar buik zoals die tot aan de schaamstreek loopt (3.426-27). (Het zal we toeval zijn dat het Latijnse voorzetsel 'tot aan' in mijn woordenboek precies hetzelfde wordt geschreven als het Latijnse zelfstandig naamwoord woord 'valstrik'; maar toch.) Tot daar ziet ze er, afhankelijk van degene die haar bewondert, uit als een meisje, een maagd of een jonge vrouw.
Misschien dat deze aantrekkelijke lichaamsdelen een restant waren van de schoonheid die Skylla eens was geweest: de mooie dochter van Hekate-Krataiis bij hetzij Phorkys of bij Phorbas. Uit jaloezie over Glaukos' liefde voor haar (of door Amphitrite vanwege Poseidons liefde voor Skylla) was zij door Kirke in het monster veranderd, dat ze in de dagen van Palinurus was. Het schijnt dat ze later nog in een rots veranderd is (Ovidius Metamorfosen 13.900) - de vorm, en op dezelfde plaats ook, waarin we haar nog heden ten dagen kennen. Bij Hesiodos heeft ze een andere vader, maar daar kom ik later op terug.
Het was Skylla’s gewoonte om, wanneer ze daar de kans toe kreeg, zeelieden te grijpen, hun botten te kraken en dan langzaam te verzwelgen (Graves p.170.t). Haar naam betekent niet voor niets 'zij die verscheurt'.
Ze had de stem van een pasgeboren hond. Het geluid dat ze maakte leek dan ook op het zacht jammeren van pasgeboren honden, dat volgens Graves (170.9) hetzelf­de klonk als het zachte gejank van Artemis' witte doodshonden met rode oren als ze op jacht waren.
Het zal wel geen toeval zijn dat Skylla met haar zes hondekoppen en twaalf poten eigenlijk een verdubbeling van haar eigen, drievoudige, moeder is. Net zomin als dat haar buik, die van buiten weliswaar prachtig is, eigenlijk die van een wolvin is, en dat haar poten de vorm van dolfijnenstaarten hebben. Omdat ik me de buik (een prachtige vrouwelijke wolvinnenbuik?) niet goed kon voorstellen, heb ik het Latijnse woord dat gebruikt wordt opgezocht. Welnu: 'utero' betekent niet alleen 'buik' en 'onderlijf', maar ook 'moederschoot' en 'baarmoeder', en tevens 'ongeboren kind'. Alle reden om ook 'cauda' (staart) nog even op te zoeken: dit woord betekent niet alleen 'staart', maar ook 'mannelijk geslachtsdeel'.
Het was geen geheim dat Hekate-Krataiis vele liefdesaffaires met zeegoden heeft gehad, zowel hogere als lagere. Als meesteres van de onderwereld werd zij vaak als een vrouwelijke weerwolf afgeschilderd en als ze daar met haar fakkels en met een zwerm geesten om haar heen rondging klonk er voortdurend het gejank van honden. Dit konden haar zwarte spookhonden zijn of honden die aan haar geofferd werden.
Deze band met de onderwereld zien we ook bij Skylla. Als Aeneas de ingang van de onderwereld betreedt (6.286), bevinden zich onder de monsters die hij daar aantreft (vgl. Williams n.3.424f) ook Scyllae biformes.

*

Is het nog langer nodig (…) associaties (…) in vragende vorm op te schrijven, nu blijkt dat er - via Skylla - sprake is van een merkwaardige verbondenheid tussen Aeneas en Palinurus? Omdat het moment waarop Aeneas volgens de mythologi­sche tijdrekening al dromend of in werkelijkheid met de sibylle Deïphobe de skylla's bij de ingang van de onderwereld passeert, hetzelfde moment is waarop Palinurus - al dan niet op eigen houtje - volgens de reële tijdrekening voorbij Skylla moet zien te komen...
Het zal duidelijk zijn: (…) alles wijst erop dat Palinurus door Skylla verzwolgen is. Onduidelijk is nog hoe zij dat heeft kunnen doen. Palinurus was vanuit zijn beroepservaring altijd op zijn hoede, terwijl Skylla niet de macht bezat om de spelonk, waaraan zij gebonden was, te verlaten.

 

 

> Bulicame   > Palinuro   > Miseno   > Palinuro en Miseno   > Vulcano Eolico
> Het Lied van Hylas   > Nox Umida   > Malebolge   > Lezingen van het  Blauwe Uur
> Terra Morale   * De K van Skylla   > Oude Oceaan
> Niet Langer van Land   > overige projecten

www.webopera.nl