DE FABEL

Aanwijzingen voor de lezer

Dit deel - 2. De fabel - is de neerslag van de nieuwe studie, die ik - als verdere uitdieping van motieven die ik in 1989 en 1990 had gebruikt - in 1998 rond het Palinurusverhaal bij Vergilius en Cyril Connolly had verricht en die ik in 2009 opnieuw ben gaan oppakken.

Het schrijven van een fabel voor een werk - meestal (maar niet altijd) een videowerk - is voor mij nog steeds een belangrijk werkinstrument. Het concipiëren ervan gebeurt doorgaans tijdens het voorwerk voor een werk of project, de uitwerking komt later. Bij mijn videowerk werden in de beginfase gewoonlijk alleen de belangrijkste hoofdlijnen uitgezet, vaak in de vorm van een korte beschrijving van het hoofdthema in een werkplan, en werd de verdere uitwerking van de fabels in samenhang met de werkzaamheden die daarop volgden gedaan; bij videowerken soms ook nog bij het samenstellen van de opname- en montagedraaiboeken.

Toen de eerste versie van de fabel in 1998 was voltooid, werd het duidelijk dat het dit keer anders was gegaan en dat het inhoudelijke voorwerk een eigen leven was gaan leiden. Dit kwam niet alleen door de grote diversiteit binnen het onderwerp van de fabel. Ik heb mij toen, vooral omdat mijn geest in de ban van mijn eigen fascinaties was geraakt, vanaf een bepaald moment willens en wetens door het onderwerp zelf mee laten slepen.

Er wordt voor dit deel met de fabel van de leesopera een niet gering beroep op de bereidheid van de lezer gedaan om zich op zijn beurt door deze - vaak particuliere - fascinaties mee te laten slepen. Daar komt bij dat ik destijds zonder al te veel nadenken er voor gekozen heb, het resultaat van mijn studie als een gedroomde herbestudering van het Palinurus- en Miseno-motief te presenteren.

Verder is het zo dat Connolly’s opmerking dat Palinurus' naam ook een seksuele betekenis heeft en dat het goed zou zijn, mits de tijd het toeliet en er geld voor was, die op Freudiaanse basis nader te onderzoeken, een belangrijk nevenuitgangspunt voor mij is geweest, hetgeen in het huidige tijdsgewricht een zekere aanvechtbaarheidsfactor in zich heeft en niet iedereen zal aanspreken.

Maar goed. Tijd was voor mij eigenlijk nooit echt een probleem - en toen, in 2009, was er geld, en kon het onderzoek voortgezet worden. Daarbij bleef Connolly’s studie van het vertrouwelijk psychiatrisch rapport over Palinurus het belangrijkste uitgangspunt, maar dan wel tegen de achtergrond van wat R.D.Williams noemde ‘de ontzag inboezemende en geheimzinnige sfeer’ van 'schimmige verten van oude mythologie en volksoverlevering’ waarvan de Aeneis van Vergilius vaak, en het Palinurusverhaal ten diepste zijn doordrongen.